Uganda'da Hangi Dilleri Konuşulur?

Uganda, Doğu Afrika'da çok dilli bir ülkedir. Uganda'da üç ana dil ailesine ayrılabilen kırk yaşayan ana dil vardır: Bantu, Orta Sudan ve Nilotik. Ülkede konuşulan iki dil daha Kuliak dil ailesinden geliyor. Ülkenin sömürgesi sırasında İngilizce kabul edildi ve resmi bir dil olarak kaldı. Bölgesel öneme sahip olan Svahili de bir resmi görevlidir ve aynı zamanda ulus tarafından da kabul edilmiştir.

Uganda'nın Resmi Dilleri

ingilizce

İngilizce çoğunlukla okur yazar Ugandalılar tarafından konuşulur ve kolonide eğitim, misyonerlik ve hükümet aracılığıyla tanıtılır. Bağımsızlık kazandıktan sonra, Uganda, eğitim sisteminde, hükümette ve medyada derinlemesine yerleşik olduğu için İngilizce'yi resmi statüsünde tuttu. Ülkenin etnik-dilbilimsel çeşitliliği bir resmi dile yerleşmeyi zorlaştırdı. Uganda'da konuşulan İngilizce lehçesine bazen Uglish veya Ugandan English denir ve zengin bir yerel lezzet dili tanımlar. Dil, Uganda'daki anadiller ve konuşmacılar tarafından kuvvetli bir şekilde etkilenir, her zaman yerel olmayan kelimeleri değiştirir, böylece daha güzel ses çıkarırlar. Bugün Uganda'da İngilizce, hükümet, eğitim ve politika alanlarında belirgin biçimde konuşulmaktadır.

Svahili

Ana dilin resmi statüsünü yerine getirme ihtiyacı vardı ve Swahili ve Luganda potansiyel adaylar olarak belirlendi. Swahili dili yabancıdır, bu nedenle tarafsız olduğu kabul edildi ve 2005'te Uganda'nın ikinci resmi dili olduğu öne sürüldü. Swahili'nin ülkeye yayılması, ülkenin Svahili konuşan komşuları Kenya ve Tanzanya'yı içeren Doğu Afrika Topluluğuna katılımıyla kolaylaştırılmıştır. Çoğu kurum bu gereksinimi karşılamamasına rağmen, Uganda'nın dil politikası okullarda kullanımını yönlendirmektedir.

Uganda'da Konuşulan Ana Dilleri

Luganda

Luganda dili, Uganda'da anadili olmayan hoparlörlere ek olarak 4 milyondan fazla konuşmacıya sahiptir. Dil, Nijer-Kongo dil ailesinin içine düşüyor. Öncelikle Orta Uganda'da oturan ve Kampala'nın başkentini içeren Buganda bölgesinde konuşulur. Bağımsızlıktan sonra, Luganda en yaygın kullanılan dildi, ancak diğer etnik gruplara resmi statü verilmesine karşı çıkıyorlardı; Bağanda ise diğer insanların dilbilgisi hatalarının yanlış telaffuzlarla birleştiğini, dillerini mahvedeceğinden endişe duyuyordu. Luganda, Doğu Uganda'daki ilkokullarda 1960'lara kadar resmi eğitim dili olarak kullanıldı. Şu anda Luganda, ülkenin en çok konuşulan yerel dili ve ikinci bir dil olarak İngilizce’nin ikinci dili ve Svahili’den önce geliyor.

Uganda'nın Diğer Yerli Dilleri

Uganda, Baganda dışında çok sayıda başka Bantu topluluğuna da ev sahipliği yapıyor. Ülkedeki Bantu dilleri şunları içerir: Banyoro tarafından kullanılan Nyoro; Tooro halkı tarafından kullanılan Tooro; Nkore topluluğu tarafından kullanılan Runyankole; Rukiga, Kiga halkı arasında duyuldu; ve Banyole halkı tarafından kullanılan Lunyole. Uganda'nın doğu kesiminde, Lango, Alur, Kuman, Acholi ve Adhola gibi birkaç Batı Nilotik Luo dili kullanılmaktadır. Doğu Nilotik dilleri Teso, Karamojong ve Bari'dir. Uganda'da kullanılan Doğu Sudan dili, Soo, Pokot, Kuliak dilleri ve Elgon'dur. Ndo, Lugbara, Ma'di ve Aringa dilleri Orta Sudan dilidir.

Uganda İşaret Dili

1995 yılında Uganda, anayasasına işaret dili ekleyen dünyanın ikinci ülkesi oldu. Uganda İşaret Dili, bilgisi çoğunlukla kentsel yerler ile sınırlı olmasına rağmen, Uganda sağır toplulukları tarafından kullanılmaktadır. Dil, Kenyalı İşaret Dilinin yanı sıra Amerikan ve İngiliz İşaret Dilleri'nden etkilenmiştir.